Det finnst eit trafomedlem her inne som er eit talent. I løpet av eit par
veker, la ho ut tjue bidrag. Alle var gode. Ingen var dårlege. Men ingen var
perfekte heller. Det er ein av grunnane til at det var så vanskeleg å velge
“månadens talent” for januar. Det finnst eit bidrag i Arena, som er heilt
sjukt bra. Men det skal vi komme tilbake til, i slutten av denne
presentasjonen. Det bidraget er nemleg ikkje laga av Gurk. ‘

Men månadens talent kan ikkje vere noen andre enn
Gurk. Bare ho har, i løpet av januar, laga
tjue, solide verk. Det eine blir betre enn det andre. Verket som eg vel til å
representere Gurk, er ein lyrisk korttekst
på ei lita side. Teksten er sett utandørs, i noe som virkar som eit urbant
rom, om vintaren. Det handlar om ein gut, og ei jente. Dei er ikkje så langt i
frå kvarandre, reint fysisk. Men det vi får vite om tankane deira, viser at
dei er fjerne frå kvarandre, på andre måtar. “Ho” har misforstått “han”.
Eventuelt så har “han” kommunisert dårleg til “ho”.

Eg skal skildre vinnarbidraget i større detalj i slutten av denne
presentasjonen. Men først skal eg sirkle meg inn på det, gjennom å skildre
noen av dei andre bidraga til Gurk denne månaden. Eg vil ta utgangspunkt i dei
sidene ved dei andre bidraga, som reflekterar vinnarbidraget.

Om dei tinga Gurk er god til
1. Vinnarbidraget har aspekt av det surrealistiske. Det er noe her eg ikkje
skjønner. Vinnarbidraget har litt av det. Men det aller første bidraget hennar
har mye av det. Det heiter “Heng fra deg frakken”. Diktet handlar om mødre, og
kjem aldri attende til frakke-bildet. Ikkje konkret, i alle fall.

1. Vinnarbidraget er scenisk. Det tidlege bidraget Bipolare
   polfarere er kanskje enno meir
   gjennomført scenisk. Vi blir med ein gong sett i scena: på eit kontor, med ein
   bleik lege. Denne har potensial for å bli veldig god, med noe redigering på
   språkplanet.

2. Bidraget har anslag av å vere ein klassikar: Kvifor har ingen, før Gurk,
   brukt smelte - fryse - bildet på denne måten? Kvifor har ingen, før, sett
   potensialet som ligg i å bruke den konkrete scena til å skildre eit mogleg
   sjølvmord?

Gurk har også andre klassikarar. Det gjeld til dømes kortdiktet Fru
P. Også dette er ei perfekt punchline.
Ta patent på dei, Gurk! Dei ventar bare på å bli brukt! “Fru P” kjem veldig,
veldig høgt opp i konkurransa om å vere det aller beste bidraget. Men dette
diktet har potential til å bli bygd ut.

1. Vinnarbidraget har ikkje metaforar, men bruker symboltunge rekvisittar.
   Gurk gjer dette til en ekstrem grad i diktet
   S. Her gjennomfører ho metaforbruken i
   heile teksten.

Litt meir om dei andre, gode bidraga hennar
Eg vel Gurk til “månadens talent” fordi ho klarar mange sjangrar, kan skrive
frå mange slags synsvinklar, og beherskar fortellarar som ligg langt frå seg
sjølv. “Seg sjølv” er ei jente på atten år. Hovudpersonane til Gurk er ei enke
på over femti, den deprimerte bakaren “Endre”, ei mor. Mellom andre. På den
måten skriv ho seg inn blant dei beste av våre unge forfattarstemmer; dei som
ikkje skriv om navlen sin, men som løftar hovudet, og ser omkring seg. Gurk
skriv sympatisk, humant, og med eit menneskesyn og ein varme som noen gonger
gjer at eg må svelge, og halde meg frå å bli for rørt.

Dea viser at ho kan å lage
psykologiske portrett. Grenseløs viser
at ho kan reflektere, og vere meir essayistisk. Enkens
venninne var ein favoritt, og nær ved å
komme heilt øvst. Det er ein openbar distanse mellom hovudperson og forfattar.
Forfriskande, modig, klokt, innsiktsfullt. Denne teksten seier mye om det å
vere menneske, og at ein er menneske, og ikkje ungdom eller pensjonist. Med
meir språkarbeid, så ville denne teksten sigla opp som månadens beste.

Meir om “Du vet ikke (…)
“Du vet ikke hva kulde er før du har mistet noen” er ikkje det beste av alle
bidraga til Gurk. Men det er det av bidraga som har litt av alle dei tinga som
Gurk er god til:

Det er scenisk, og er eit presist, poetisk nedslag, utan å vere pretensiøst.
Her er nemleg ikkje abstrakte metaforar, men symbolsterke, konkrete bilde. Det
konkrete bildet er is og snø. Ho abstraherar det ikkje. Snøen, isen er som
frose gjennom heile teksten:

“Ho” opplever fråver av varme og kjærleik.

Det fryst til omkring ho. Ho sitt fast. Ho rykkar i, og vil hoppe utanfor ein
kant.

“Han” nærmar seg. Det viser seg at han er glad i ho, og at det har vore
misforståinger.

Det blir varmare. Isen om føttene “hennar” smeltar.

“Det blir iskaldt”.

Meir får vi ikkje vite. Språket er skore ned til beinet. Nake og kaldt.

Vivenka
Dei gode administratorane våre gir meg lov til å kåre “eit talent”, og ikkje
bare “eit bidrag”.”Gurk” blir “månadens talent” for januar, trass i at
Aktivist er er eit perfekt
enkeltbidrag. Vivenka har, i fleire
månadar, vist seg som ein skarp tenkar, eit godt auge, og har valgt tema som
har passa med virkemidla hennar: Råkka tema, råkka virkemiddel.

Men eit av bidraga hennar frå januar, viser ein Vivenka som har kommet
uendeleg langt. Temaet er framleis råkka. Det er “aktivisme”. Men det er ein
type sakte rock. Sitte ned - demonstrasjon. Den er foreviga med eit kamera som
heiter Lomo. Det er eit klassisk russisk kamera. Estetikken er vanlegvis
retro, rett og slett. Men med hjelp av fisheye-objektiv, har Vivenka fått til
eit sirkelforma bilde. “Aktivist” liknar pinhole - fotografi. Pinhole -
fotografi er ein av dei mest tidskrevande formar for fotografi. Mens tidlegare
Vivenka-bilde har hatt ein harmoni mellom tema og form, er her eit lite
kontrapunkt. Såvidt paradoksalt. Men framleis samanhengande nok til at ein
skjønnar kva det handlar om.

Asor Ave, Mytevesen, Miriamfeyling
Asor Ave tar også nydelege bilde, og er
jamnt god, heile tida. Mytevesen
lagar sexy ting. Miriamfeyling
skriv også jamnt godt. Sannhetens
øyekrok er nydeleg, og viser
sans for poesi, det åpne, det litt surrealistiske. Enslige
sammen er også en fin tekst.

Plakaten til Bit er ein klok og proff
stilisering av gatekunstestetikk. Dette bidraget ville ha kommet heilt til
toppen, om det ikkej var for at bidragsytarane er ein blanding av trafomedlem
og eksterne formgivarar.

Prosjektet 2010 har veldig mye godt
i seg. Det kunne ha vore ein vinnar, om forfattaren dro ut det beste, og
formidla det til lesaren. Forfattaren kan
med fordel bruke noen fleire litterær virkemiddel, og hjelpe lesaren sin litt
meir gjennom teksten.

Skryt også til Endrina og
Boho, for fine fotos, og til
Aubrey. Og gratulere, igjen,
til Gurk. Eg kan ikkje sjå anna enn at det
skal bli ein skrivar av deg!

Mette Karlsvik